
Groeien doet pijn, en dat is precies de bedoeling
Leestijd: 4 minutenOrganisaties groeien niet in een rechte lijn. Ze ontwikkelen zich in fases – en elke fase kent zijn eigen uitdagingen én groeipijn. Larry Greiner beschreef dit al in 1972 en zijn groeimodel is nog steeds verrassend actueel.
In de kern zegt het model: groei is alleen duurzaam als je als organisatie durft te veranderen. Wie blijft werken zoals gisteren, loopt vast. Wie leert schakelen, kan dóór. Het mooie is: elke crisis markeert een kantelpunt en daarmee een kans om je koers opnieuw uit te lijnen.
In dit artikel koppelen we de groeifasen aan wat jij als leider kunt doen. En we leggen de link met thema’s die we vaker bespreken, zoals strategie, leiderschap, samenwerking en het bouwen aan een wendbare organisatie.

1. pioniersfase – leiderschapscrisis
Een kleine, energieke organisatie waarin de oprichter alles aanstuurt. Iedereen kent elkaar, de klant staat centraal, en er wordt keihard gewerkt. Tot het te veel wordt. De oprichter loopt over, medewerkers missen richting, en klanten merken het verschil.
De crisis: er is behoefte aan structuur én leiderschap dat verder kijkt dan vandaag.
Wat helpt: loslaten, organiseren, helderheid scheppen. Leiderschap dat niet alles zelf doet, maar richting geeft en eigenaarschap de ruimte biedt.
2. managementfase – autonomiecrisis
Structuur komt op, een middenkader wordt gevormd, processen worden gevolgd. Maar de besluitvorming blijft hangen aan de top. Middenmanagers voelen zich geremd, initiatieven stranden.
De crisis: het systeem groeit, maar het eigenaarschap niet.
Wat helpt: vertrouwen geven, ruimte creëren. Leiders die sturen op kaders én vertrouwen, in plaats van controle.
3. optimalisatiefase – controlecrisis
Afdelingen sturen zelfstandig, de directie focust op strategie. Maar de samenhang verdwijnt. Teams werken langs elkaar heen, de organisatie verliest focus.
De crisis: resultaten zijn er, maar het grotere plaatje mist.
Wat helpt: heldere keuzes, slimme samenwerking, en een duidelijke strategie die wordt doorvertaald naar de praktijk.
4. doorgroeifase – bureaucratiecrisis
Regels en procedures zijn leidend geworden. Alles moet via ‘het systeem’. De afstand tussen staf en lijn groeit, niemand voelt zich echt verantwoordelijk. Innovatie stokt.
De crisis: regels boven realiteit, de bureaucratie regeert.
Wat helpt: terug naar de bedoeling, weer in gesprek. Minder systeem, meer mens. Meer dialoog, minder formulieren.
5. vernieuwingsfase – identiteitscrisis
Na de verstikking van regels ontstaat ruimte voor samenwerking. Teams lossen sneller problemen op. Leiders faciliteren verbinding, mensen nemen verantwoordelijkheid.
De crisis: mensen vragen zich af: waar doen we het eigenlijk voor?
Wat helpt: aandacht voor zingeving, cultuur en collectieve ambitie. Groei is niet alleen cijfers, het gaat over betekenis.
groei als strategisch kompas
Elke fase vraagt iets anders van leiderschap, structuur en samenwerking. Dat maakt organisatiegroei niet alleen een intern proces, maar óók een strategisch vraagstuk. Herken jij signalen van groeipijn in jouw organisatie? Dan is dit hét moment om stil te staan bij wat er nodig is voor de volgende stap.
meer weten?
Wij begeleiden organisaties bij strategie executie, organisatie ontwikkeling en procesoptimalisatie totdat ze hierin zelfredzaam zijn. Omdat iedere organisatie anders is, gaan we eerst in gesprek om te inventariseren waar jullie behoefte precies ligt.
Weten wat wij voor jouw organisatie kunnen betekenen? Neem vrijblijvend contact met ons op.